Tłumaczenia językowe to zadanie dla specjalistów, którzy biegle posługują się wybranymi językami oraz doskonale odczytują konteksty i lingwistyczne niuanse. Tłumaczenia mogą być realizowane pisemnie lub ustnie (tłumaczenia ustne dzielą się na tłumaczenia konsekutywne i symultaniczne). Ponadto możemy mieć do czynienia z tłumaczeniem zwykłym lub uwierzytelnionym, które potocznie nazywa się tłumaczeniem przysięgłym. Jakie są różnice między tłumaczeniem zwykłym a uwierzytelnionym? Kiedy wystarczy zlecić tłumaczenie zwykłe, a kiedy konieczne jest zlecenie przekładu tłumaczowi przysięgłemu?
Tłumaczenia zwykłe – standardowe tłumaczenia większości tekstów
Tłumaczenie zwykłe jest wystarczające w przypadku większości różnego rodzaju tekstów i materiałów. Standardowemu tłumaczeniu poddaje się m.in. artykuły prasowe, książki o dowolnej tematyce (zarówno literaturę piękną czy kryminały, jak i pozycje popularnonaukowe, naukowe oraz podręczniki), opowiadania i bajki dla dzieci, a także materiały reklamowe i marketingowe, ulotki i foldery, czy notatki służbowe, np. z zebrań i konferencji oraz briefy.
Dbając o jak najwyższą jakość przekładów – tłumaczenia powinny być realizowane przez doświadczonych specjalistów, którzy oprócz biegłej znajomości wybranych języków, posiadają również pogłębioną wiedzę z danego tematu czy dziedziny. Dotyczy to przede wszystkim tłumaczeń specjalistycznych i branżowych, np. tekstów medycznych, prawniczych, finansowych czy technologicznych.
Zobacz także: Kim jest tłumacz przysięgły i kiedy skorzystać z jego usług?
Tłumaczenia uwierzytelnione – przekłady najważniejszych dokumentów, umów czy aktów notarialnych
Tłumaczenia uwierzytelnione to tłumaczenia realizowane przez tłumaczy przysięgłych, czyli osoby posiadające odpowiednie uprawnienia i wpisane na listę tłumaczy przysięgłych w rejestrze prowadzonym przez Ministerstwo Sprawiedliwości RP. Tłumaczenia uwierzytelnione mogą być realizowane zarówno na rzecz osób prywatnych, jak i różnego rodzaju instytucji oraz na potrzeby organów państwowych.
Tłumaczowi przysięgłemu zleca się przede wszystkim przekładanie dokumentów oficjalnych, urzędowych i sądowych. Tłumaczenia uwierzytelnionego wymagają m.in.: dyplomy i certyfikaty, akty notarialne (potwierdzone przez notariusza), najważniejsze dokumenty firmowe (np. umowy, papiery kadrowe i księgowe), dokumentacje medyczne, dokumenty finansowe i bankowe, dokumenty procesowe i wyroki sądowe. Ponadto tłumacz przysięgły wykonuje również uwierzytelnienia odpisów dokumentów obcojęzycznych. Tłumacze przysięgli najczęściej specjalizują się w konkretnej dziedzinie (np. medycynie, finansach czy prawie), dzięki czemu przekłady uwierzytelnione mogą być realizowane z zachowaniem najwyższej precyzji.
Tłumacz zwykły a tłumacz przysięgły – uprawnienia
Tłumaczem może być osoba, która perfekcyjnie posługuje się minimum dwoma językami – językiem ojczystym i wybranym językiem obcym. Tłumacz zwykły nie musi posiadać żadnych specjalnych uprawnień, ani mieć ukończonych konkretnych studiów – najczęściej tłumaczami zostają absolwenci kierunków filologicznych oraz specjaliści konkretnych branż, którzy dodatkowo biegle władają wybranym językiem obcym. Do zawodu tłumacza przygotowują studia na kierunku: lingwistyka stosowana i specjalności: translatoryka, które wyposażają przyszłego tłumacza w mnóstwo teoretycznej wiedzy i praktycznych umiejętności, ułatwiających organizację własnego warsztatu pracy.
Uzyskanie uprawnień tłumacza przysięgłego wiąże się z konieczności spełnienia określonych warunków oraz pomyślnym zdaniem odpowiedniego egzaminu. W Polsce kandydat na tłumacza przysięgłego, zgodnie z przepisami ustawy o zawodzie tłumacza przysięgłego, musi m.in.: posiadać określone obywatelstwo (polskie, obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) lub obywatelstwo innego państwa, na zasadach wzajemności), bardzo dobrze znać język polski, mieć ukończone studia wyższe (dowolne), mieć pełną zdolność do czynności prawnych i nie może być w przeszłości karany (za przestępstwo umyślne, przestępstwo skarbowe lub za nieumyślne przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu obrotu gospodarczego).
Po przystąpieniu i złożeniu z wynikiem pozytywnym egzaminu z umiejętności tłumaczenia z języka polskiego na wybrany język obcy oraz z wybranego języka obcego na język polski – tłumacz zostaje wpisany na listę tłumaczy przysięgłych. Wszystkie tłumaczenia uwierzytelnione oraz poświadczenia tłumaczeń czy odpisów wykonanych przez inne osoby – tłumacz przysięgły opatruje imienną pieczęcią lub kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
Odpowiedzialność za tłumaczenie zwykłe i uwierzytelnione
Odpowiedzialność za tłumaczenie zwykłe wynika najczęściej z zawartej umowy cywilno – prawnej, która powinna szczegółowo opisywać zlecenie, m.in. jego zakres i termin realizacji. W przypadku tłumaczenia przysięgłego, który jest osoba zaufania publicznego, odpowiedzialność zawodowa wynika wprost z Ustawy z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego – konsekwencje prawne grożą tłumaczowi przysięgłemu przede wszystkim w przypadku niestarannego lub niekompetentnego wykonywania swoich obowiązków (oceny wszelkich uchybień dokonuje specjalna komisja dyscyplinarna).